مد و فشن در عربستان؛ تلفیق سنت
مقدمه
عربستان سعودی یکی از کشورهای تأثیرگذار در خاورمیانه است که در سال‌های اخیر تحولات چشمگیری در زمینه مد و فشن داشته است. در گذشته، پوشش سنتی و محافظه‌کارانه، بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ این کشور بود، اما با اصلاحات اجتماعی و اقتصادی اخیر، مد عربستان ترکیبی از سنت و مدرنیته را به نمایش گذاشته است.
با ظهور طراحان جوان و برندهای لوکس محلی، عربستان به یکی از بازارهای در حال رشد در دنیای مد تبدیل شده است. این کشور با برگزاری نمایش‌های مد، گسترش خریدهای آنلاین و ایجاد برندهای داخلی، در حال شکل‌دهی به آینده‌ای جدید برای صنعت فشن خود است.
در این مقاله، به بررسی تاریخچه پوشاک سنتی عربستان، روندهای مدرن، تأثیرات فرهنگی و آینده‌ی صنعت مد در این کشور خواهیم پرداخت.
۱. تاریخچه مد و پوشاک در عربستان
الف) پوشاک سنتی مردان عربستان
مردان در عربستان معمولاً از لباس‌های سنتی زیر استفاده می‌کنند:
- ثوب (Thobe): یک لباس بلند، سفید و گشاد که در سراسر منطقه‌ی خلیج فارس رایج است.
- غتره و شماغ: روسری‌های سنتی که روی سر قرار می‌گیرند. غتره معمولاً سفید و شماغ دارای طرح چهارخانه‌ی قرمز و سفید است.
- عقال: نواری مشکی که برای نگه داشتن غتره روی سر استفاده می‌شود.
ب) پوشاک سنتی زنان عربستان
پوشاک سنتی زنان در عربستان تحت تأثیر فرهنگ اسلامی و محافظه‌کارانه این کشور قرار دارد:
- عبایا: یک ردای بلند و مشکی که روی لباس‌های دیگر پوشیده می‌شود.
- نقاب: بسیاری از زنان عربستان برای پوشاندن صورت از نقاب استفاده می‌کنند.
- حجاب و شیللا: انواع روسری‌هایی که موها را می‌پوشانند.
۲. تحولات مدرن در صنعت مد عربستان
در سال‌های اخیر، عربستان شاهد تغییرات گسترده‌ای در حوزه‌ی مد بوده است. برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در این تغییرات عبارت‌اند از:
الف) اصلاحات اجتماعی و فرهنگی
- لغو ممنوعیت رانندگی زنان و آزادی‌های بیشتر در انتخاب لباس، تأثیر بسزایی در صنعت مد داشته است.
- قوانین جدید به زنان اجازه می‌دهند رنگ‌های متنوع‌تر و استایل‌های آزادانه‌تری در انتخاب پوشاک خود داشته باشند.
ب) ظهور طراحان جوان و برندهای محلی
- طراحان جوان سعودی مانند هنیده صیرفی (Hindamme) و نورا الهزیمی به معرفی مدی مدرن و بین‌المللی پرداخته‌اند.
- بسیاری از برندهای جدید عربستان در حال ترکیب طراحی‌های مدرن با عناصر سنتی هستند.
ج) برگزاری نمایش‌های مد در عربستان
- هفته‌ی مد عربستان در ریاض، یک رویداد بزرگ است که طراحان داخلی و بین‌المللی در آن شرکت می‌کنند.
- این نمایشگاه‌ها نقش مهمی در معرفی استعدادهای عربستان به دنیای مد جهانی دارند.
۳. برندهای مطرح مد در عربستان
برخی از برندهای معروف عربستانی که در صنعت مد تأثیرگذار بوده‌اند:
الف) هاتون فشن (Haute Arabia)
- یکی از برندهای موفقی که طراحی‌های مدرن اسلامی را به بازار جهانی معرفی کرده است.
ب) آرام دیزاینز (Aram Designs)
- این برند ترکیبی از عبایای مدرن و طراحی‌های مینیمال را ارائه می‌دهد.
ج) نوف الهزیمی (Nouf Alhazmi)
- یکی از طراحان نوظهور که در مد اوت کوتور و لباس‌های فاخر تخصص دارد.
۴. سبک‌های رایج مد در عربستان
الف) استایل سنتی با طراحی مدرن
- بسیاری از زنان عربستانی همچنان عبایا می‌پوشند، اما در رنگ‌ها و طرح‌های مدرن‌تر.
- مردان نیز از ثوب‌های مدرن با برش‌های جدید و متریال‌های خاص استفاده می‌کنند.
ب) مد خیابانی (Street Style)
- جوانان عربستانی بیشتر از لباس‌های ورزشی، کتانی‌های برند و پوشاک مینیمال استفاده می‌کنند.
- برندهای غربی مانند نایکی، آدیداس و زارا در عربستان بسیار محبوب شده‌اند.
ج) استایل لوکس و مجلسی
- عربستان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای برندهای لوکس مانند شنل، دیور و لویی ویتون در خاورمیانه است.
- زنان در مهمانی‌ها و عروسی‌ها از لباس‌های مجلل و دست‌دوز با جواهرات گران‌قیمت استفاده می‌کنند.
۵. تأثیر فرهنگ و مذهب بر مد عربستان
الف) حفظ ارزش‌های فرهنگی و مذهبی
- مد در عربستان همچنان تحت تأثیر احکام اسلامی و ارزش‌های فرهنگی است.
- بسیاری از طراحان داخلی تلاش می‌کنند تا مدی طراحی کنند که با فرهنگ و مذهب کشور همخوانی داشته باشد.
ب) تأثیر هنر و معماری اسلامی بر طراحی لباس
- طرح‌های سنتی عربی، الگوهای هندسی و نقوش اسلامی در طراحی لباس‌های جدید به چشم می‌خورد.
- برندهای محلی از عناصر معماری سنتی عربستان در طراحی لباس‌های خود الهام می‌گیرند.
۶. آینده‌ی مد و فشن در عربستان
الف) رشد خرید آنلاین و تجارت الکترونیک
- فروشگاه‌های اینترنتی مانند نمشی (Namshi) و مودانیزا (Modanisa) به افزایش دسترسی مردم به برندهای مختلف کمک کرده‌اند.
- استفاده از واقعیت افزوده (AR) و خرید مجازی در حال افزایش است.
ب) توسعه‌ی مد پایدار و دوستدار محیط‌زیست
- برندهای محلی به استفاده از پارچه‌های ارگانیک و بازیافتی روی آورده‌اند.
- طراحی لباس‌های باکیفیت و ماندگار به جای مد سریع (Fast Fashion) در حال رواج است.
ج) گسترش همکاری با برندهای بین‌المللی
- برندهای بین‌المللی به همکاری با طراحان محلی علاقه‌مند شده‌اند.
- بسیاری از برندهای لوکس در حال افتتاح بوتیک‌های اختصاصی در ریاض و جده هستند.
نتیجه‌گیری
مد و فشن در عربستان سعودی در حال تحول است و این کشور از یک جامعه‌ی سنتی به بازاری مدرن و نوآورانه در صنعت مد تبدیل شده است. با حمایت از طراحان داخلی، برگزاری نمایش‌های مد و توسعه‌ی برندهای بومی و بین‌المللی، عربستان در مسیر تبدیل شدن به یکی از قطب‌های مد در خاورمیانه گام برمی‌دارد.
با توجه به تلفیق سنت و مدرنیته، استفاده از فناوری‌های جدید و گسترش فرهنگ مد پایدار، آینده‌ی مد در عربستان درخشان به نظر می‌رسد و این کشور به زودی در کنار مراکز بزرگ مد مانند پاریس، میلان و نیویورک جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت.